Önce İpotek Takibi Zorunluluğu

Sizce,

Borçlusundan ipotek veya rehin alan alacaklı, haciz yolu ile takip yapabilir mi?

Elinde çek senet varsa, hem ipotek hem de kambiyo takibini eş zamanlı yapabilir mi?

Önce Rehne Başvurma Kuralı

Rehinle temin edilmiş alacaklar için öncelikle rehin / ipotek takibi zorunludur.
Bu yol, alacaklı için hem bir yetki hem de bir yükümlülüktür.
İstinai haller dışında, alacaklı ipotek takibi yerine haciz ya da iflas yolunu seçmekte serbest değildir.

Kambiyo senedi varsa alacaklı ipotek veya kambiyo takibi arasında seçim yapabilir.

Yasa Maddesi İİK m. 45 yasa maddesi

Önce rehne müracaat kuralı, haciz ve iflas takibini rehin açığı belgesi alınıncaya kadar ertelemektedir

Yargıtay'ın güncel kararlarında ipotek ve kambiyo takibinin eş zamanlı yapılmasını kabul etmediği görülmektedir.
Üstelik bu hususta şikayet hakkı süresizdir.


Tahsilde Tekerrür Olmamak Üzere Açılan Takipler

Uygulama özellikle bankaların alacaklı olduğu dosyalarda genel haciz yolu takip ile veya kambiyo takibi ile ipotek takibinin tahsilde tekerrür olmamak üzere eş zamanlı açıldığı görülmektedir.

Yargıtay'ın süresiz şikayet ile verdiği takibin iptali kararları karşısında bu uygulamanın yeniden değerlendirilmesi gerekecektir.

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/5485 E. ve 2021/10711 K.
Somut olayın incelenmesinde; ... 10. İcra Müdürlüğü’nün 2015/2949 E. sayılı takip dosyasında; alacaklı tarafından borçlulardan ...Ltd Şti ve ... hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, mükerrer olduğu iddia edilen ... 9. İcra Müdürlüğü’nün 2015/18339 E. sayılı takip dosyası ile de haklarında ipotekli takip başlatılan borçlular yanında senede imza atan diğer borçlular hakkında bonoya dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, kambiyo takibine ilişkin takip talebi ve ödeme emrinde; tahsilde tekerrür olmamak kaydına yer verildiği görülmüş olup her iki takip dosyasına konu borcun aynı borç olduğu anlaşılmaktadır.

Her ne kadar yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilirse de somut olayda öncelikle ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçildiğinden alacaklı tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış olup aynı borca ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapamaz. Bu durumda İİK'nun 45/1 hükmü uyarınca rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip sonucunda rehin tutarı borcu ödemeye yetmez ise alacaklı kalan alacağını iflas veya haciz yolu ile takip edebilir. Bu husus kamu düzeni ile ilgili olup süresiz şikayete tabidir.


Müteselsil Kefil Önce Rehne Müracaat

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2021/10640 E. ve 2022/3435 K.

Bir kişi, hem asıl borç için ipotek vermiş, hem de asıl borca müteselsil kefil olmuşsa, alacaklı o kişiye karşı, hem (asıl borçlu ile birlikte) ipotek veren üçüncü kişi sıfatı ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapabilir, hem de ipotek limiti dışında kalan alacak bölümü için müteselsil kefil sıfatı ile genel haciz yolu ile takip yapabilir.

Kredi sözleşmesinin müteselsil kefilleri kendi kefaletlerinin teminatı olarak ipotek vermişler ise bu halde asıl borçlu gibi haklarında öncelikle İİK'nun 45. maddesinde öngörülen rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılması zorunluluğu vardır Öte yandan alacağın ipotekle karşılanmayan kısmı için müteselsil kefil aleyhine genel haciz yolu ile takip yapılabilir.


Mesajınız:



Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/1617 E. , 2022/8675 K.

"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
Borçlunun icra mahkemesine başvurularında; alacaklı tarafından ... 25. İcra Müdürlüğünün 2018/3077 E sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile ilamsız icra takibi başlatıldığını, aynı ilişkiden kaynaklanan borcun tahsili için daha sonra ... ... 10. İcra Müdürlüğünün 2018/6090 E. sayılı dosyası ile de ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi yapıldığını belirterek mükerrer takip nedeniyle ipotekli takibin iptalini talep ettikleri, mahkemece şikayetin süre aşımından reddine karar verildiği, borçlu tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince gerekçe değiştirilerek istinaf taleplerinin esastan reddine karar verildiği görülmektedir.
...
Öte yandan; İİK'nun 45. maddesinde rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki 167 nci madde hükmü mahfuz olduğu, aynı Kanunun 167. maddesinde ise alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir. Yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilir. Somut olayda, öncelikle bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile 24.01.2018 tarihinde takibe geçildiği, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibinin 14.11.2018 tarihinde başlatıldığı görülmüş olmakla alacaklı tercih hakkını kambiyo takip türünden yana kullanmış olup aynı borca ilişkin olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibi yapamaz. Bu husus süresiz şikayete tabidir. Buna göre davacı borçlu ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile başlatılan takibin iptalini talep etmiş olup ilk başlatılan takip kambiyo takibi olmakla ipotekli takibin mükerrer olduğu gözetilmeden hatalı gerekçe ve kabulle verilen ret kararı da isabetli değildir. SONUÇ : Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca re'sen BOZULMASINA, bozma nedenine göre borçlunun sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13/09/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.


Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2022/5723 E., 2022/12037 K.

"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi

..Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nin 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 80,70 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 21/11/2022 gününde oy çokluğuyla karar verildi.
Üye ...'un Karşı Oy Yazısı :

İİK'nun 45. maddesinin 1. fıkrasında "Rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusu iflasa tâbi şahıslardan olsa bile alacaklı yalnız rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapabilir. Ancak rehinin tutarı borcu ödemeye yetmezse alacaklı kalan alacağını iflas veya haciz yoluyla takip edebilir" hükmüne, aynı maddenin 3. fıkrasında ise: "Poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki 167 nci madde hükmü mahfuzdur" hükmüne yer verilmiştir. Anılan madde ile borç rehinle temin edilmiş ise, önce rehine başvurma zorunluluğu bulunmaktadır. Ancak, maddenin 3 üncü fıkrası ile İİK'nun 167. maddesi saklı tutulmuş ve istisnaya yer verilmiştir.
Yani alacak rehinle temin edilmiş olsa dahi alacaklı sadece ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği gibi aynı alacak için kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluna da başvurabilecektir.
İlk derece mahkemesince şikayetin kabulü ile ... 4. İcra Müdürlüğü'nün 2019/10379 Esas sayılı takip dosyasında rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ve ... 4.İcra Müdürlüğü'nün 2019/0377 Esas sayılı takip dosyasında ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla başlatılan icra takiplerinin iptaline, Bölge Adliye Mahkemesince alacaklı tarafınca yapılan istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir. Yukarıda açıklanan gerekçeden de anlaşılacağı üzere Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebinin kabulü ile borçlu yönünden şikayetin reddine karar verilmesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının bu yönden bozulması gerekirken, Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması yönünde sayın çoğunluğun görüşlerine katılmamaktayım. 21/11/2022

.